Нетрадиционный урок адыгейского языка в 3-м классе по теме "Имя прилагательное"

Разделы: Начальная школа


Нетрадиционнэ урокым позитивэу иIэр.


Основаниер
(лъэпсапIэр)

Мурадхэр

ГъэпсыкIэхэр

Урок зэхэщэным
зэхъокIыныгъэ фэшIыгъэныр.

КIэлэеджакIохэм ятворческэ шIэны-гъэ хэгъэхъоныр; театральнэ шIэны-гъэхэр агъотыныр; гулъытэ, гукIэ-гъуныгъэ ахэлъыным фэгъэсэгъэнхэр.

Урок-пшыс.

Мурадыр: плъышъуацIэм ехьылIагъэу ашIэрэр агу къэгъэкIыжьы-гъэныр, гъэпытэныр ыкIи хэгъэхъоныр.

Урокым икIуакI

I. Урокымизэхэщэн. Темэмрэ мурадхэмрэ нэIуасэ фэшIыгъэнхэр.

КIэлэцIыкIухэр, непэ плъышъуацIэм ехьылIагъэу зэдгъэшIагъэхэр кIэтыджыкIыжьыщт, хырыхыхьэхэр къэтшIэщтых, тыджэгущт (Пчъэм къытеох).

– Хэта къытеорэр? (КIэлэегъаджэм пчъэр къыIуехы, еплъы)

– КIэлэцIыкIухэр, письмэзехьэм мэкъэгъэIу къытфихьыгъ. (Къеджэ)

«КIалэхэр, тихьалыжъые кIодыгъэ, дгъотыжьырэп. Къытфэжъугъотыжьынэу тышъолъэIу».

Сэ къызэрэсшIошIырэмкIэ зэкIэми къэшъушIагъэн фае мы мэкъэ-гъэIур къезгъэхьыгъэр.

Сыда тшIэщтыр? Тылъыхъущта?

− Шъхьангъупчъашъхьэм къызепкIэхым тыдэ ыгъэзагъа хьалыжъыем? (МэзымкIэ).

– Мэзым псэушъхьабэ хэс, къыIукIэхэмэ, ар ашхыщт. ПсынкIаIоу лъыхъуакIо тежьэн фае.
(Магнитнэ доскэм мэз тешIыхьагъ, псэушъхьэхэр мэзым хэсых)

– Мары мэзыр. Мыр мэз къызэрыкIоп. Мы мэзым хэс псэушъхьэхэр мэгущыIэшъух, чъыгхэри мэIушъашъэх. Ахэмэ джыдэдэм сэ къысаIуагъ мы лъэс гъогум зыпари рагъакIорэп, ау шъо дахэу шъутхэмэ, шъублагъэкIыщт.

II. Къэбзэтхэныр.

Тетрадхэр тэрэзэу агъэтIылъы.
– Сыд буква доскэм тетыр?
Шъо    шъо   …
Мы буквэхэр зыхэт гущыIэхэр тэтхы: шъоу, къэшъо, шъофы, лъашъо. Мышъэм шъоур икIас.
– Дахэу шъутхагъ. Чъыгмэ гъогум тырыкIонэу къытфадагъ.

III. Мары хьалыжъыер тхьакIумкIыхьэм кIэрыс, ау къытиты-жьын ыдэрэп. Мы пкъыгъуацIэхэм плъышъуацIэхэр ядгъэгъусэн фае.

  • Шы + гъо – (шыгъо)
  • Матэ + кIэ – (мэтакI)
  • Тучан + шхо – (тучанышху)
  • Чъыгы + жъы – (чъыгыжъ)
  • Къалэ + шхо – (къэлэшху)

(Тетрадхэр зэIахыжьы, ауплъэкIу.)

– Дэгъу дэдэу къэшъутхыгъ. ТхьакIумкIыхьэм къытIупщыжьыгъ хьалыжъыер, ащ джыри ыпэ ригъэхъугъ. Тыгъужъым IукIагъ, ащи ышхымэ шIоигъу, ау хырыхыхьэхэр къытфигъэхьазырыгъэх. Ахэр къатшIэмэ, къыутIупщыжьыщт.

  1. ШхъуантIэ, кIыхьэ, ыкIышъо зэщизэп. (Нэшэбэгу)
  2. ШхъуантIэ, хъурай, ыкIоцI плъыжьы, IэшIу, псы закI. (Хъырбыдз)
  3. Гъожьы, хъурай, хафэ. (Лимон)
  4. Гъожьы, хъурай, IэшIу. (Къужъы)
  5. Плъыжьы, папцIэ, стыр. (Щыбжьый)

Джэуапхэр бэ пчъагъэм рагъэуцох, суффиксхэр къыхагъэщы.

– Тыгъужъыр къышъуфэраз, ау хьалыжъыем ыпэ ригъэхъугъ, мачъэ. Мышъэ былацэм IукIагъ. Мышъэм ышхы шIоигъу, ау мы плъышъуацIэмэ ямэхьанэкIэ къапыщыт гущыIэхэр къэшъутхымэ, къытIупщыжьынэу еIо.

  • Бзаджэ – (хъупхъэ)
    Стыр – (чъыIэ)
    Бгъузэ – (шъуамбгъо)
    КIыхьэ – (кIако)                
    Куу – (щэндж)
    ЧъыIэ – (фабэ)

IV.Мышъэр къышъуфэраз, ау хьалыжъыем джыри ыпэ ригъэхъугъ.

Бэджэ тхьагъэпцIым IукIагъ. Хьалыжъыер едгъэшхы хъущтэп. рассказ цIыкIу кIымафэм ехьылIагъэу къызэхэдгъэуцонэу еIо. (Расссказыр зэхагъэуцо. ГущыIэухыгъищ-плIы мэхъу).

– Хьалыжъые цIыкIур псэоу къэдгъэнэжьыгъ, татэрэ нанэрэ гушIощтых.

V. Урокым икIэух. зэфэхьысыжьыныр.

– Сыда непэ тшIагъэр? Сыда тыгу къэдгъэкIыжьыгъэхэр?

Оценкэхэр афэгъэуцуныр.

Презентация. pril.ppt