Темэр: Бэрэтэрэ Хь. “Синыдэлъфыбз”.
Мурадыр: темэм нэIуасэ фэш1ыгъэнхэр,
- ныдэлъфыбзэм иамалхэм игъэкIотыгъэу атегущыIэгъэн;
- ныдэлъфыбзэм, адыгабзэм пае цIыф цIэрыIомэ, нэмыкI
- тхакIомэ раIолIагъэмэ нэIуасэ афэшIыгъэнхэр;
- усэу орэдышъом ралъхьагъэмэ ащыщэу “Сиадыгабз” зыфиIорэм, егъэдэIугъэнхэр.
Урокым щыбгъэфедэщт Iэмэ-псымэхэр: компьютерыр, орэдышъор зытет дискыр.
УРОКЫМ ИКIУАКI.
I. Урокым изэхэщэн.
Тинепэрэ урок усакIоу, орэдусэу, фольклористэу КIубэ Щэбан игущыIэхэмкIэ къызэIутхын: (1слайд)
“Сиадыгабзэ сэ рысхъожьынэу
Зы бзи щымыI”. КIубэ Щ.
Мы гущыIэ къызэрыкIохэмкIэ КIубэ Щэбан къыриIотыкIыгъ иадыгабзэ, илъэпкъ зэрафэшъыпкъэр, ащ шIулъэгъоу афыриIэр къыгъэлъэгъуагъ. Дунаим бзэ зэфэшъхьафэу мин пчъагъэ тет, ау а зэкIэмэ адыгабзэр апэ ригъэшъыгъ. Сыда?
II. Темэр мурадыр ясIон.
Непэ урокым тызтегущыIэщтыр… (слайд 2)
Мурадэу тиIэр …
III. УнэмкIэ гъэцэкIэным иуплъэкIужьын.
(ныдэлъфыбзэм фэгъэхьыгъэ усэхэу къызэрагъэшIагъэхэр къаIох 5-6.)
IV. ТемакIэм икъэIотэн.
1. Бэрэтарэм ищыIэныгъэ гъогукIэ упчIэхэр.
- Хэт щыща Бэрэтэрэ Хьамид? (слайд 3)
- Сыд фэдэ унагъуа къызэрыхъухьагъэр?
- Иусэхэр сыда зыфэгъэхьыгъэхэр?
- Сыд фэдэ тхылъха къыдигъэкIыгъэу шъушIэхэрэр?
2. ГущыIэлъэ IофшIэн. (слайд 4)
3. Усэу “Синыдэлъфыбз” зыфиIорэм сыкъеджэ, нэIуасэ фэсэшIых.
4. Тхылъхэр зытет выставкэм нэIуасэ фэшIыгъэнхэр.
- Бэрэтарэм итхылъмэ нэIуасэ афэсэшых.
- Ныдэлъфыбзэм пае усэхэр, гущыIэжъхэр, ыкIи нэмыкIхэри къыздахын алъэк1ыщт тхылъмэ, журналмэ нэ1уасэ афэсэш1ых.
ТитхакIохэм, усакIохэм ныдэлъфыбзэм фэгъэхьыгъэу гущыIэ дэхабэ фаIуагъ, фатхыгъ. Шъори, кIалэхэр, унэм ащ фэдэхэр къыщыжъугъэхьазырынэу щытыгъ. Арышъ, апэ шъо къэжъугъэхьазырыгъэмэ тядэ1ун. (къагъэхьазырыгъэхэр къа1ох).
Адыгабзэм, ныдэлъфыбзэм фэгъэхьыгъэу цIыф цIэрыIохэм аIуагъэмэ, атхыгъэмэ нэIуасэ афэсэшIых. (Слайдхэр: 5-9 КIэрэщэ З., Гъыщ Н., Шъхьэлэхъо А., Цуякъо А., Расул Гамзатов)
Аужырэ слайдыр тиеджапIэ икIэлэегъаджэу Сапый Светланэ Зульхьаджэ ыпхъум игущыIэхэр тетэу слайд къытехьэ. (сл. 10)
Ащ сыкъытегущыIэ, иусэхэр зыфэгъэхьыгъэхэр, къаIуатэрэр, усак1ор зыфатхэрэр, иусэхэр зыдэт сборникэу “Сыфай сэ силъэпкъы ижъуагъо мыкIосэхэнэу” зыфиIорэм сыкъытегущыIэ. Гъэзетэу “Адыгэ макъ” зыфиIорэм истатьяу мэкъуогъу мазэм къихьэгъагъэу выставкэм тетым нэIуасэ фэсэшIых.
Ащ ыуж иусэхэу “Ныдэлъфыбз”, “Адыгэ чIыгу” зыфиIохэрэр ежьым ригъэджэгъэ пшъэшъэжъыищ къяджэх. (природэм идэхагъэ къэзгъэлъэгъорэ слайдхэр къытехьэх сл. 11-21)
V
. Темэм игъэпытэжьын.Тхылъым Iоф дашIэ.
- усэм къеджэх.
- къыхэх еджэн.
- Ныджэлъфыбзэм шIуагъэу иIэр къызщиIорэ чIыпIэр къыхэжъугъэщи шъукъедж.
- Ныдэлъфыбзэр пIумылъыжьмэ сыдэущтэу ухъунэу ыIора усакIом?
- АдыгабзэкIэ тхыгъэ тхылъыр тыда поэтым зыдищагъэр?
- Сыд фэдэ уаса ахэм къыфашIыгъэр?
- Сыда ар зыкIашIолъэпIагъэр?
- Бзэр пыдзы зышIырэмэ сыдэущтэу усакIом зафигъазэра?
VI. Ныдэлъфыбзэм фэгъэхьыгъэу гущыIэухыгъэхэр зэхэгъэуцогъэныр
(сл. 22)
VII. Усэу орэдышъом ралъхьагъэмэ ащыщэу “Сиадыгабз” зыфиIорэм егъэдэIугъэнхэр.
Тиныдэлъфыбзэ усакIоу тиIэхэр фэусагъэх, композиторхэми орэдышъо дахэхэри а усэ шIагъомэ афаусыгъэх. Ащ фэд Нэхэе Руслъан иусэу “Сиадыгабз” зыфиIорэм орэдышъо дахэ Натхъо Маринэ фиусыгъ ыкIи джы ащ тедэIущт.(орэдым едэIух).
VIII. Урокым изэфэхьысыжьын.
Сыда непэ тызтегущыIагъэр?
Ныдэлъфыбзэм сыдэущтэу уфыщытын фая?