Максат:
- Укучыларның алдагы сыйныфларда Татарстан темасы буенча алган белемнәрен тикшерү, ныгыту һәм яңа мәгълүматлар белән таныштыру.
- Укучыларның сорауларга тулы, дөрес җавап бирүләрен һәм уйлау, фикерләү сәләтләрен үстерү өстендә эшләү.
- Укучыларда туган якка карата кызыксыну һәм мәхәббәт уяту.
Дәрес формасы: ярыш.
Җиһазлау:
- мәкальләр язылган плакатлар? ("Күп укыган, күп белер", "Ике тапкыр уйла, бер кат сөйлә!", "Бәхетле очрак");
- шарлар, чәчәкләр, ком сәгате, визиткалар, санлы карточкалар, бүләкләр.
Метод һәм алымнар: сөйләү, уку, сорау-җавап, әңгәмә.
План.
- Оештыру өлеше.
- Актуальләштерү.
- Команда визиткасы.
- Команда девизы.
- Төп олеш.
I тур "Тел чарлау."
II тур "Кисмәктәге хикмәтләр."
III тур "Мин сиңа, син миңа."
IV тур "Пантомима."
V тур "Капитаннар алга!"
VI тур "Алга, алга, алга!" - Йомгаклау.
Бүләкләр бирү.
Ярыш барышы
I. Оештыру.
- Исәнмесез, кадерле кунаклар, укытучылар һәм укучылар!
- Без, бүген сезнең белән "Тапкырлар һәм зирәкләр"ярышына җыелдык. Бу ярышта 8 нче һәм 7 нче сыйныфы укучылары катнаша. Алар үзләренең белемнәрен шушы ярышта сыныячаклар.
II. Актуальләштерү.
- Хәзер, һәр команда үзләре белән таныштырачаклар.
- "Тапкырлар"командасына сүз бирелә.
(Команда девиз әйтә һәм һәр укучы үзе белән кыскача гына таныштыра.)
- "Зирәкләр"командасына сүз бирелә.
Тапкырлар.
Девиз:
Тапкыр җиңәр, оттырмас,
Сезгә куып тоттырмас!
Зирәкләр.
Девиз:
Зирәк һәр җирдә кирәк,
Тик чын зирәк бик сирәк.
III. Төп олеш.
- Менә һәр команда белән таныштык.
Ярышыбызның I турын ачып җибәрәбез. I тур "Тел чарлау" дип атала. Һәр командага сораулар бирелә. Дөрес җавап өчен 1 очко куелып барыла.
I тур "Тел чарлау".
2 нче команда өчен сораулар:
- Татарстанның башкаласы? (Казан.)
- Анда җиләк-җимеш, яшелчәләр үсә? (Бакча.)
- Бал яратучы хайван? (Аю.)
- Гербның авторы кем? (Риф Фәхретдинов.)
- Хоккей командасында ничә уенчы? (18.)
- Татарстанның дәүләт гербында төшерелгән җәнлек? (Ак барс.)
- Чәйнең туган иле? (Кытай.)
- Кышкы баш киеме? (Бүрек)
- Флагның кызыл төсе нәрсәне аңлата
- Татар телендә ничә килеш бар? (6.)
- Татарстанның иң зур елгасы? (Идел.)
- "Шүрәле"әкиятенең авторы? (Г.Тукай.)
- Ул кыш көне ява? (Кар.)
- Дөньяда иң зур материк? (Евразия.)
- Кышның соңгы ае? (Февраль.)
- Гыйнварда ничә көн? (31.)
- Түбән Кама шәһәрендә нинди зур үзәк китапханә бар? (Тукай.)
- Татарстан халкының җәйге бәйрәм көне? (Сабантуй.)
- Түбән Кама хоккей командасының исеме? (Нефтехим.)
- "Камаз"машиналары чыгарыла торган шәһәр? (Чаллы.)
2 нче команда өчен сораулар:
- Без яшәгән республика? (Татарстан.)
- Татарстан флагының төсләре? (Яшел, ак, кызыл.)
- "Руслан һәм Людмила"поэмасының авторы? (А.С.Пушкин.)
- Татарстан нинди дәүләт? (Суверен яки бәйсез.)
- Сөйләшү органы? (Тел.)
- Яңа уку елы кайчан башлана? (1 нче сентябрь.)
- Казан хоккей командасының исеме? (Ак барс.)
- Футбол командасында ничә уенчы? (11.)
- Февральдә ничә көн? (28, 29.)
- Кофеның туган җире? (Бразилия.)
- Татарстанның президенты кем? (Р.Миннеханов.)
- Татарстанда иң зур табигый байлык нәрсә? (Нефть.)
- Татарстанда нинди милләт халыклары яши? (Тат.,рус.,чув.,һ.б.)
- Татарстанда нинди дәүләт телләре бар? (Тат., рус.)
- Татарстанның гимнын кем язган? (Рөстәм Яхин.)
- Татарстан флагының яшел төсе нәрсәне аңлата?
- Татарстан территориясе буйлап нинди 4 елга ага? (Чулман, Нократ, Идел, Агыйдел.)
- Дөньяда иң зур океан? (Тын океан.)
- Кышкы өс киеме? (Тун.)
- Кишер, кәбестә яратучы хайван? (Куян.)
- Һәр команданың җыелган очколар саны әйтелә.
II тур "Кисмәктәге хикмәтләр".
- II тур "Кисмәктәге хикмәтләр" дип атала.
Капитаннар чиратлашып кисмәктән фишка ала – бу сорауның номеры. Җавапны команда әгъзалары әзерли, 1 кеше җавап бирә. Уйларга бераз вакыт бирелә. Кисмәктәге бер сорау призлы.
Сораулар.
- Безнең якта иң озак яшәүче кошлар? Каргалар, 100 елга кадәр.)
- Нинди хайваннар күзләрен ачып йоклыйлар? (Балыклар, еланнар.)
- Чулман ярларында нинди 4 шәһәр урнашкан? (Түбән Кама, Алабуга, Чаллы, Чистай.)
- Приз.
- Татарстанда зурлыгы буенча 2 нче урында торган елга? (Чулман.)
- Түбән Кама шәһәренең 1 урамына нинди скульптор исеме бирелгән? (Б.Урманчы.)
- Очколар саны әйтелә.
III тур "Мин сиңа, син миңа".
- III тур "Мин сиңа, син миңа"дип атала.
- Һәр команда өйләрендә "Татарстан табигате" темасына сочинение язып килергә тиеш иде. Бер команда икенче командага сочинениясен укый. Аннан соң шул командага текст эчтәлегенә караган 3 сорау әйтәләр. Дөрес җавап өчен очко куела.
IV тур.
- Һәр команда пантомима күрсәтә. Икенче команда моның нәрсә икәнен сүз белән аңлатырга тиеш.
V тур "Капитаннар алга!"
- Бу тур "Капитаннар алга !" дип атала. Капитаннарга сораулар бирелә.
1 нче капитанга сораулар:
- Татар егетенең милли баш киеме? (Түбәтәй.)
- Укучылар һәр көн барып белем ала торган урын? (Мәктәп.)
- Нәүрүз бәөрәме кайчан була? (21 марта.)
- Түбән Кама шәһәре яныннан нинди елга ага? (Чулман.)
- Түбән Камада сабантуй үткәрелә торган урын? (Ильинка мәйданы.)
2 нче капитанга сораулар:
- Татар кызының милли баш киеме? (Калфак.)
- Кем эшләми, шул ...? (ашамый).
- Сабантуй кайсы айда үткәрелә? (Июнь.)
- Яр Чаллы шәһәре яныннан нинди елга ага? (Чулман.)
- 1-6 яшькә кадәрле балалар йөри торган урын? (Балалар бакчасы.)
VI тур "Алга, алга, алга!"
- VI тур "Алга,алга,алга!" дип атала. Сораулар җиңүче командага бирүдән башлана.
Кем? Нәрсә?
1 нче командага:
- Рөстәм Яхин? (Композитор.)
- Түбән Кама? (Шәһәр.)
- Бәлеш? (Ашамлык.)
- Карга? (Кош.)
- Дүрт? (Сан.)
- "Бишле"? (Билге.)
- Күлмәк? (Кием.)
- Салават Фәтхетдинов? (Жырчы.)
- Сыер? (Йорт хайваны.)
- Алма? (Жиләк-җимеш.)
- Шалкан? (Яшелчә.)
- Каен? (Аагач.)
- Идел? (Елга.)
- Татарстан? (Республика.)
- Яңа ел? (Бәйрәм.)
2 нче командага:
- Габдулла Тукай? (Шагыйрь.)
- Яр Чаллы? (Шәһәр.)
- Өчпочмак? (Ашамлык.)
- Сигез? (Сан.)
- Карлыгач? (Кош.)
- Карлыган? (Жиләк.)
- Венера Ганиева? (Жырчы.)
- Сабантуй? (Бәйрәм.)
- Рөстәм Миннеханов? (Президент.)
- Суган? (Яшелчә.)
- "Өчле"? (Билге.)
- Чыршы? (Агач.)
- Чулман? (Елга.)
- Чалбар? (Кием.)
- Бүре? (Кыргый хайван.)
IV. Йомгаклау өлеше.
- Һәр команданың очко саны әйтелә. Җиңүче команда билгеләнә. Бүләкләр тапшырыла.
- Шуның белән безнең ярышыбыз тәмам. Сау булыгыз.